Prostat KanseriProf. Dr. Öztuğ Adsan Created: 2018-02-16 09:56:07
View Count: 35620

Prostat Kanseri

Prostat, sadece erkeklerde bulunan, ceviz büyüklüğünde bir salgı bezidir. İdrar torbasının tabanında yerleşmiştir ve aynı zamanda idrar kanalını çepeçevre sarar.  Doğumdan 20 yaşına kadar büyümeye devam eden prostat bu yaşta erişkin boyutuna ulaşır ve artık büyümez. 45 yaşına kadar bu boyutlarda kalır ve bu yaştan sonra tekrar büyümeye başlar . Prostatın görevi spermlerin (erkek tohum hücresi) taşınmasından sorumlu olan ejekülatın (meni) içerisindeki sıvıların üretimine katkıda bulunmaktır.

Prostat Kanseri

Prostat Kanseri nedir ?

İnsan vücudunu oluşturan hücreler ihtiyaca göre büyür ve bölünerek çoğalır. Eğer hücreler ihtiyaç olmaduığı halde bölünerek çoğalmaya devam ederse, çoğalan bu hücreler bir kitle oluşturur ki buna tümör denir. Tümör iyi huylu (benign) yada kötü huylu (malign) olabilir. Komşu dokulara yayılmayan, vücudun diğer kısımlarına sıçramayan tümörlere iyi huylu (benign) tümörler denir. Bunlar kanser değildir. Kötü huylu (malign) tümörlere kanser denir. Kanser hücreleri kontrolsüz çoğalır, komşu dokulara yayılır ve vücudun diğer kısımlarına sıçrayarak yeni kanser odakları oluşturur. Prostat dokusundan gelişen kanserlere prostat kanseri denilir.


Prostat kanseri neden oluşur ?

Prostat kanserinin sebebi henüz kesin olarak bilinmemektedir. Ancak eğer bir kişinin babasında veya erkek kardeşinde prostat kanseri mevcutsa o kişide prostat kanseri görülme olasılığı daha yüksektir. Yapılan çalışmalar yağlı beslenmenin prostat kanseri görülme sıklığını arttırdığını buna karşın meyve ve sebzelerin domatesin özellikle pişmiş şekillerinin ve soslarının riski azalttığını göstermektedir. Plastik sanayi çalışanlarında, tarım ilacı kullanan işçilerde, yüksek kadmiyuma maruz kalan kişilerde daha sık görüldüğüne dair çalışmalar mevcuttur.


Prostat kanserinin belirtileri nelerdir ?

Gece idrara kalkma, gündüz sık idrara gitme, idrara başlamada ve sonlandırmada güçlük, idrar yaparken yanma veya ağrı, idrar yapmada zorlanma, ağrılı boşalma, idrar veya menide kan görülmesi, sırt, bacak ve/veya kalça ağrısı rastlanılabilecek şikayetler olmasına rağmen prostat kanserleri erken dönemde genellikle herhangi bir şikayete yol açmazlar. Bu şikayetler kansere özgü olmayıp, ciddi olmayan sağlık problemlerinde de görülebilir. Yani bu şikayetlerin olması mutlak prostat kanseri olduğu anlamına gelmez.


Hiçbir şikayetim olmasa da rutin prostat kontrolü yaptımam gerekir mi ?

Prostat kanseri erkeklerde en sık görülen kanserlerden biridir. ABD’de en sık görülen ikinci ölüm sebebidir. Prostat kanseri erken dönemde genellikle herhangi bir şikayete yol açmaz. Ancak prostat kanserinin erken tanısında, tedavi sonuçlarının başarı yüzdesi çok yüksektir. Prostat kanserinin tanısı, fizik muayene ve birkaç inceleme sonrası konulabilmektedir. Ailesinde prostat kanseri olan 40 yaş üzeri her erkeğin, ailesinde prostat kanseri olmayan 50 yaş üzeri her erkeğin yılda bir kez üroloji uzmanınca muayene olması gereklidir.


Prostat kanserinin tanısı için ne gibi incelemeler yapılır ?

Doktorunuza başvurduğunuzda doktorunuz şikayetlerinizi ve hikayenizi sorguladıktan sonra fizik muayene yapar. Fizik muayenenin en önemli parçasını parmakla rektal muayene oluşturur. Doktorunuz makattan parmağı ile prostatınızı muayene eder. Bu yolla prostatın büyüklüğü, kıvamı, kitle içerip içermediği kontrol edilir. Takiben idrarda kan veya iltihap olup olmadığını değerlendirmek için idrar analizi, bir tümör belirteci olan prostat spesifik antijen (PSA) düzeyinin ölçülmesi için kan analizi, gerekli durumlarda transrektal ultrasonografi ve prostat biyopsisi yapılması gerekir.


PSA düzeyinin yüksek olması kanser anlamına mı gelir ?

Hayır. Kandaki PSA düzeyi, prostat kanseri, prostatın iyi huylu büyümesi ve prostatın iltihabi hastalıklarında yüksek çıkabilir. Yani PSA yüksekliği her zaman kanser anlamı taşımaz. PSA testi ile doktorunuz sizi kanser yönünden incelemeye alıp almayacağına karar verir.


Prostat biyopsisi nedir ve ne zaman yapılmalıdır ?

Yapılan fizik muayeneniz ve test sonuçlarınız prostat kanseri olabileceğini işaret ediyorsa prostat biyopsisi yapılmalıdır. Prostat kanseri tanısı koymak için biyopsi tek yoldur. Prostat biyopsisi, makattan yapılan ultrasonografiden yararlanılarak lokal anestezi uygulamsını takiben prostattan parça alınması işlemidir. Alınan parçalar patoloji uzmanı tarafından incelenir ve eğer kanser hücresi varsa hücreler derecelendirilir. Bu derecelendirme büyüme ve yayılma hızı ile ilgili bilgi verir, tedavi seçeneklerinin seçilmesinde önem taşır.


Prostat biyopsisi öncesi ne yapmam gerekir ve işlemin komplikasyonları nelerdir ?

Prostat biyopsisi öncesi herhangi bir kan sulandırıcı hap alıyorsanız kesmeniz gerekir. Doktorunuz size ilk dozu işlemden önceki akşam almak üzere, bir antibiyotik verecektir. Yine işlemden 3-4 saat önce uygulanmak üzere lavman reçetelenecektir. Prostat biyopsisi sonrası, makattan, idrardan ve meniden kan gelmesi, enfeksiyon, idrar yaparken yanma, geçici sertleşme problemi görülebilir.


Prostat kanseri tespit edildiğinde yapılacak ileri tetkikler nelerdir ?

Prostat kanseri tespit edilmesi durumunda doktorunuz hastalığın yayılma derecesini bilmek isteyecektir. Bu amaçla her hastada gerekmemekle birlikte akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi, kemik sintigrafisi, magnetikrezonans görüntüleme yöntemlerine başvurulur.


Prostat kanseri tedavisinde ne gibi metodlar bulunmaktadır ?

Prostat kanseri tedavisinde tedavi metodu, hastalığın yaygınlığına, tümör hücrelerinin derecesine, hastanın yaşına, genel durumuna, beklenen olası yaşam süresine, uygulanacak tedavilerin yan etkilerine bakılarak doktor ile hasta tarafından seçilir. Prostat kanseri tedavisinde izlem, cerrahi, radyoterapi, hormon tedavisi gibi tedavi seçenekleri bulunmaktadır.


Prostat kanserinde izlem metodu nedir ?

Prostat kanserlerinin bir bölümü yavaş ilerler. Kanseri vücudun başka yerine yayılmamış, beklenen yaşam süresi kısa olan çok yaşlı erkeklere veya başka ciddi sağlık problemi olan erkekelere diğer tedavilerin yan etkileride göz önünde tutularak yarardan fazla zarar verilebileceği düşünülerek takip önerilebilir.


Prostat kanserinde cerrahi metod nedir ?

Erken evrelerde çok sık kullanılan bir tedavi seçeneğidir. Radikal prostatektomi adı verilen bu ameliyatta prostatın tamamı çıkartılır. Özellikle prostata sınırlı kanserlerde iyi bir alternatiftir. Ameliyat sonrası geçici veya kalıcı idrar kaçırma, sertleşme bozukluğu, idrar kanalında daralma gibi yan etkiler görülebilir.


Prostat kanserinde radyasyon (ışın) tedavisi metodu nedir ?

Erken evre prostat kanserlerinde cerrahi yerine veya cerrahiyi takiben, o bölgede kalmış olabilecek kanser hücrelerini yoketmek için kullanılabilir. Ayrıca diğer organlara sıçramış kanserin burada oluştuduğu rahatsızlıkları gidermek içinde kullanılabilir. Yorgunluk, ishal, sık idrara çıkma, idrar yaparken rahatsızlık hissi, ışının uygulandığı bölgede kızarıklık, kuruluk, gerginlik, tüy dökülmesi, sertleşme problemi gibi yan etkiler görülebilir.


Prostat kanserinde hormon tedavisi nedir ?

Prostat kanseri hücrelerinin büyümesi için ihtiyaç duyduğu hormonların etkisini sonlandırmak için kullanılır. Testislerin alınması veya aylık yada 3 aylık enjeksiyon tedavileri, tablet şeklindeki antiandrojen ilaçlar hormaon tedavisinde kullanılabilir. Zaman içerisinde prostat kanseri hücreleri çok az hormonla veya hiç hormon olmadan büyüyebilirler. Bu durumda hormon tedavisi kesilebilir. Cinsel istek kaybı, sertleşme problemi, meme başında hassasiyet, kemik erimesi, sıcak basması gibi yan etkiler görülebilir.


This post has been written by Prof. Dr. Öztuğ Adsan and viewed 35620 times.


Comments

Loading...


İlgili Makaleler

Yaşam Caddesi No:5 Söğütözü 06510 Ankara